Donata Ochmann, Renata Przybylska, Kazimierz Sikora

 Słownik regionalizmów krakowskich „Powiedziane po krakowsku”. Geneza, koncepcja, zawartość

 Słownik opracowany został przez zespół językoznawców z Katedry Historii Języka i Dialektologii Wydziału Polonistyki UJ.

W wystąpieniu zostanie przedstawiona zarówno tradycja badań nad regionalizmami krakowskimi, jak i postulat pogłębiania analizy stanu zachowania i funkcjonowania jednostek regionalnych. Nie sprawdziły się bowiem przewidywania o postępującym zaniku elementów regionalnych oraz pełnej integracji językowej – w ostatnim ćwierćwieczu obserwuje się renesans kultur lokalnych, także w stołecznym niegdyś Krakowie, ujawnianie się i promowanie regionalizmów w przestrzeni publicznej. Sprzyjało to podjęciu zagadnienia, ponieważ dawniejsze obserwacje, dokonywane w innych kontekstach historycznych i socjolingwistycznych, okazały się tyleż bezcenne, co anachroniczne.

W konsekwencji prezentowany słownik jest nie tylko zbiorem leksyki rzadkiej i dawnej, jest przede wszystkim efektem materiałowej weryfikacji obiegowych sądów na temat regionalizmów krakowskich – próbą ukazania ich żywotności, wartości kulturowej i emocjonalnej. Służą temu liczne cytaty, anegdoty, zdjęcia i komentarze.

Zawartość i struktura zbioru uwzględniają również odbiorcę niespecjalistę. Stąd na przykład objaśnienia zjawisk gramatycznych, odpowiedniki ogólnopolskie czy znane z innych regionów.

Zespół autorski, oczekując na interakcje ze strony czytelników, traktuje słownik jako wypełnienie dotkliwej luki poznawczej oraz narzędzie na nowym etapie badań nad językiem Krakowa.

Słownik opracowany został przez zespół językoznawców z Katedry Historii Języka i Dialektologii Wydziału Polonistyki UJ.

W wystąpieniu zostanie przedstawiona zarówno tradycja badań nad regionalizmami krakowskimi, jak i postulat pogłębiania analizy stanu zachowania i funkcjonowania jednostek regionalnych. Nie sprawdziły się bowiem przewidywania o postępującym zaniku elementów regionalnych oraz pełnej integracji językowej – w ostatnim ćwierćwieczu obserwuje się renesans kultur lokalnych, także w stołecznym niegdyś Krakowie, ujawnianie się i promowanie regionalizmów w przestrzeni publicznej. Sprzyjało to podjęciu zagadnienia, ponieważ dawniejsze obserwacje, dokonywane w innych kontekstach historycznych i socjolingwistycznych, okazały się tyleż bezcenne, co anachroniczne.

W konsekwencji prezentowany słownik jest nie tylko zbiorem leksyki rzadkiej i dawnej, jest przede wszystkim efektem materiałowej weryfikacji obiegowych sądów na temat regionalizmów krakowskich – próbą ukazania ich żywotności, wartości kulturowej i emocjonalnej. Służą temu liczne cytaty, anegdoty, zdjęcia i komentarze.

Zawartość i struktura zbioru uwzględniają również odbiorcę niespecjalistę. Stąd na przykład objaśnienia zjawisk gramatycznych, odpowiedniki ogólnopolskie czy znane z innych regionów.

Zespół autorski, oczekując na interakcje ze strony czytelników, traktuje słownik jako wypełnienie dotkliwej luki poznawczej oraz narzędzie na nowym etapie badań nad językiem Krakowa.